Het is 7 oktober, begin van de avond en we zitten nog aan tafel. Rinaldo, Jippe en ik hebben net ons avondeten op. Lang tafelen zit er nog niet in, want Abel is net vijf weken oud dus het eten gebeurt meestal even snel tussen de voedingen en luiers verschonen door. Jippe is alweer van tafel af en aan het spelen, terwijl ik met Abel op mijn schoot nog even op mijn telefoon kijk of ik nog nieuwe zakelijke email heb ontvangen. Jawel, 1 mailtje en zoals altijd kijk ik als eerste naar het onderwerp. ‘Foto’s afscheid’ staat er, en meteen kijk ik naar de afzender van de email, het zijn de ouders van Alcira. Alcira, haar zusje en ouders ken ik van twee eerdere fotoreportages.
In 2012 heb ik Alcira gefotografeerd met een hele mooie paint op haar linkerbeen- en voet. Alcira was op het moment van deze reportage 12 jaar oud en op deze jonge leeftijd al getroffen door kanker. Alcira had een tumor in haar been die een paar dagen na de fotoreportage verwijderd zou worden, hierdoor moest haar onderbeen geamputeerd worden. Een vriendin van me, Monique (Lily’s Faces), heeft om deze reden een hele mooie paint op Alcira’s been en voet gemaakt en ik heb dit vastgelegd in een fotoreportage. De tweede reportage van Alcira was een gezinsreportage in mei vorig jaar. De moeder van Alcira hield mij na de eerste fotosessie op de hoogte van het ziekteverloop van haar dochter en na het verschrikkelijke bericht dat Alcira uitbehandeld was, wilde ik heel graag een reportage van het hele gezin maken. Monique zorgde dit keer voor mooie visagie en Alcira regelde de locatie: de Noord-Hollandse bollenvelden die volop in de bloei stonden en de duinen.
Terug naar de email van 7 oktober. De moeder van Alcira vertelde mij in deze email dat het heel slecht ging met Alcira. Ze waren de afscheidsdienst aan het voorbereiden en waren daarvoor op zoek naar een fotograaf. Of ik wilde nadenken over het fotograferen van de afscheidsdienst. Bam, kwam dit even binnen bij mij! Ik was net voor de tweede keer moeder geworden en alles om mij heen stond dus in het teken van nieuw leven. Deze boodschap hakte erin als een bom. Door de Facebook berichten wist ik dat het niet goed ging met Alcira, maar zó slecht had ik niet verwacht. En dan de vraag of ik de afscheidsdienst wilde fotograferen. Er zijn fotografen die niks anders doen dan uitvaarten fotograferen, maar ik had nog nooit eerder een uitvaart gefotografeerd. Daarnaast de vraag, kon ik dit wel? Technisch gezien maakte ik me niet zoveel zorgen, ik ben gewend om op verschillende locaties in verschillende lichtomstandigheden te fotograferen. Emotioneel gezien vond ik het een stuk lastiger. Toch hoefde ik niet lang na te denken over de vraag, want wat was ik ‘blij’ dat ik op deze manier iets kon bijdragen aan deze verschrikkelijke, en vooral oneerlijke, situatie. Ik antwoordde de moeder van Alcira dan ook dat ik dit graag wilde doen.
Een kleine twee maanden na de email kreeg ik een telefoontje van de uitvaartonderneemster, Alcira was overleden. En weer kwam dit hard, heel hard, aan. Misschien ook wel omdat ik even daarvoor een klant aan de lijn had die net bevallen was en een afspraak voor een newbornreportage wilde maken. Hoe dubbel kan het leven zijn.
Een week later was de dag van Alcira’s uitvaart. Na een extra dikke knuffel van mijn jongens, pakte ik de auto en kwam ik na 45 minuten rijden bij Alcira de straat in rijden. Het begin van de dag was al meteen indrukwekkend, want een stralende blauwe lucht en een straat vol met vlaggen die halfstok hingen zorgen ervoor dat ik mijn camera gelijk uit mijn koffer haalde. Ik had vooraf besloten niet te veel na te denken over wat ik precies wel en niet zou fotograferen, maar vooral mijn gevoel te volgen. Alcira was nog thuis, waar haar ouders, zusje en vriend voor de laatste keer afscheid van haar gingen nemen. Ik trof de moeder van Alcira bij de deur aan, en na een kort gesprekje gingen we naar de woonkamer waar haar dochter ook was. De ouders van Alcira hadden alles tot in de puntjes geregeld waarbij geen detail was overgeslagen. Al deze details wilde ik dan ook vastleggen: het parfumflesje in de kist, de rouwkaart naast een vaasje bloemetjes, brandende kaarsjes en natuurlijk alle bloemen. Met een mooi lied, een gebed en een laatste knuffel en kus werd er nu echt afscheid genomen van Alcira.
De kerkdienst die volgde was ontzettend indrukwekkend. Dit begon al bij aankomst met de jongeren die als een grote groep vanuit school gezamenlijk naar de kerk liepen. Tijdens de dienst werd er veel gesproken door familie en vrienden, werden meerdere slideshows met foto’s getoond en was er veel muziek. Het belangrijkste voor mij was om zo onopvallend mogelijk aanwezig te zijn, maar toch mooie beelden te kunnen maken. Ik heb met name dan ook veel overzichtsfoto’s van bovenaf gemaakt, een paar foto’s van de kist omringd door alle boemen en een enkele foto van mensen die aan het spreken waren. Niemand ziet graag een foto van zichzelf terug waar tranen van verdriet over je wangen lopen, dus waar ik bij veel reportages juist het liefst zo dicht mogelijk kom om emoties te ‘vangen’, bewaarde ik nu een duidelijke afstand.
Tja, en dan mijn eigen emoties. Ik was hier vooraf erg zenuwachtig voor, juist omdat ik Alcira en haar familie persoonlijk ken. Ik ken mezelf echter ook goed genoeg om te weten dat de kans dat ik het droog zou houden erg klein was, dus ik ging mij er ook niet te druk om maken. Bewust of onbewust, ik weet het niet, maar zodra ik voor mezelf alle beelden had gemaakt die ik perse wilde hebben, hebben de tranen even flink gestroomd, mede ook dankzij Joe Cocker met ‘You are so beautiful’. Wat kan muziek toch mooi zijn.
Door een hele ontroerende erehaag van medescholieren verliet Alcira de kerk en gingen we naar de begraafplaats. Op de begraafplaats werden fakkels aangestoken en werd Alcira naar haar laatste rustplaats gebracht. Hoe raar het misschien ook klinkt, maar dit was het moment waarop ik wist dat dit een van de mooiste foto’s uit de hele reportage zou worden. De hoge bomen op de begraafplaats, gecombineerd met de tocht van Alcira en haar familie over het kerkhof, zorgde voor een heel mooi gezicht.
De dag werd voor mij afgesloten met foto’s op de school van Alcira en haar zusje. Samen met een aantal medescholieren stak Alcira’s zusje sterretjes af voor haar grote zus, dit waren de laatste foto’s die ik deze dag maakte.
Voor mij was dit een dag die ik nooit zal vergeten, net zoals ik Alcira nooit zal vergeten.
Heel blij en dankbaar ben ik dat ik toch iets heb kunnen doen voor Alcira’s familie, maar wat had ik dit veel liever niet willen doen, voor niemand.
Ik kan eigenlijk maar met een ding afsluiten wat voor mij weer heel duidelijk is geworden: Geniet van iedereen om je heen, geniet van alle grote en kleine dingen in je leven, geniet, geniet, geniet, want het leven is veel te kostbaar! Carpe Diem.
We keep this love in a photograph
We made these memories for ourselves
Where our eyes are never closing
Hearts are never broken
And time’s forever frozen still
Photograph, Ed Sheeran
Diep diep respect voor je mooie foto’s. En dat je dit heb kunnen doen voor de nabestaanden.
Indrukwekkend dat je dit gedaan hebt. We staan er nooit zo bij stil dat leven en dood, blijdschap en verdriet zo dicht bij elkaar staan. Volgens mij heb je de essentie daarvan getroffen met je foto’s.
Petje af.
Dankjewel voor je compliment Rob!